Reading

စိတ်ဒဏ်ရာ ပျောက်ကင်းခြင်း ခရီးလမ်းကို သွားသည့်အခါ သယ်ဆောင်သွားရမယ့် အရာများကို ဖတ်ပါ။

ခရီးတစ်ခုသွားသည့်အခါတွင် တစ်ကိုယ်ရည်လိုအပ်သော ပစ္စည်းများသယ်ဆောင်သွားရသကဲ့သို့ သက်သာပျောက် ကင်းခြင်း ခရီးလမ်းကို သွားသည့်အခါတွင်လည်း သယ်ဆောင်သွားရမည့် အရာ(၄)ခုရှိပါသည်။

ဘက်ပေါင်းစုံမှ အမှန်တရား။
ကရုဏာတရား။
တရားမျှတခြင်း။
ငြိမ်းချမ်းခြင်း – တို့ဖြစ်ကြပါသည်။

အမှန်တရားဆိုသည်မှာ –

သက်သာပျောက်ကင်းခြင်းကို ဖြစ်စေသောအမှန်တရားမှာ မေတ္တာပါသော အမှန်တရားဖြစ်သည်။
အမှန်တရားဆိုသည်မှာ လက်ခံခြင်း၊ အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြစ်သည်။
အမှန်တရားတစ်ခုတွင် တစ်ခုထက်မက ရှုထောင့်များစွာရှိသည်။
သက်သာပျောက်ကင်းရန် ရှုထောင့်ပေါင်းစုံ အမှန်တရားကိုမြင်တက်ပြီး လက်မခံနိုင်မီ နားလည်ရန်လိုအပ် သည်။
မိမိ၏အမှန်ကိုသာ လုံးဝအမှန်ဟုလက်ခံလျှင် အကြမ်းဖက်ခြင်းသို့ရောက်နိုင်သည်။ မိမိအမှန်သည် သူများ ထက် မှန်သည်၊ သာသည်ဟု လက်ခံလျှင် အကြမ်းဖက်ခြင်းသို့ ရောက်နိုင်သည်။
အမှန်တရားကို လက်ခံသော အပြုအမူတချို့မှာ ငိုကြွေးခြင်း (စိတ်ဒဏ်ရာအင်အားကို ထုတ်လွှတ်ခြင်း၊ လျော့ချခြင်း)၊ ပူဆွေးမြည်တမ်းခြင်း၊ အထိမ်းအမှတ်အောင့်မေ့ဖွယ်များ ကျင်းပခြင်း၊ အခြားသူများကို ပြောပြခြင်း၊ သက်သာပျောက်ကင်းခြင်းနည်းလမ်းများကို လုပ်ဆောင်လာနိုင်ခြင်း။

မေတ္တာတရား (သို) ဂရုဏာတရား ဆိုသည်မှာ-

သက်သာပျောက်ကင်းခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ မေတ္တာတရားသည် အဓိကကျပြီး မေတ္တာတရားတွင် အဓိက အကျဆုံးမှာ ခွင့်လွတ်ခြင်းဖြစ်သည်။
ခွင့်လွတ်ရန်အတွက် မေ့ပစ်ရန်မလိုပါ။ တိုက်ဆိုင်မှုရှိသောအခါတိုင်း သတိရလာနိုင်သော်လည်း ခွင့်လွှတ်ပြီး သောအခါ နာကျင်မှုများ၊ ပြင်းထန်သော စိတ်ခံစားချက်များမရှိတော့ပါ။
ခွင့်မလွှတ်သော သင်္ကေတများမှာ မိမိကိုယ်ကို ကြိုးဖြင့်ချည်နှောင်ထားခြင်း၊ လေးလံသောအရာကို မထားခြင်း၊ မိမိကအဆိပ်သောက်ပြီး မိမိအနားရှိလူများကိုသေစေလိုခြင်း။
ခွင့်လွှတ်ခြင်းသည် သတ္တိရှိခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာ- လူငယ်စားပွဲထိုးဥပမာ။

တရားမျှတမှုဆိုသည်မှာ-

တရားမျှတခြင်းကို အများအားဖြင့် ချိန်ခွင်၊ ညီမျှခြင်း၊ တရားခွင်၊ တရားသူကြီး၊ တရားရုံးနှင့်သက်ဆိုင်သော ပစ္စည်းများဖြင့် ဖော်ပြကြသည်။ တရားမျှတခြင်းက တစ်ခါတစ်ရံ သက်သာပျောက်ကင်းခြင်းကို မဖြစ်စေနိုင်ပါ။ ယေဘုယျအားဖြင့် တရားမျှတခြင်း နှစ်မျိုးဟု ဖော်ပြနိုင်သည်။ စီရင်သောတရားမျှတခြင်း (Retributive Justice) နှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်စေသောတရားမျှတခြင်း (Restorative Justice)။
စီရင်သောတရားမျှတခြင်း မေးခွန်းများမှာ – ဘာတွေဖြစ်လဲ။ ဘယ်သူ့မှာ အပြစ်ရှိလဲ။ ဘယ်လိုအပြစ်ပေးရ မလဲ။
ပြန်လည်သင့်မြတ်စေသော တရားမျှတခြင်းတွင် မေးခွန်းများမှာ – ဘာတွေဖြစ်လဲ။ ဘယ်သူအပေါ် အကျိုး သက်ရောက်စေလဲ၊ သူတို့ဘာတွေလိုအပ်လဲ၊ လိုအပ်ချက်တွေ ဘယ်လိုပြန်ဖြည့်ဆည်းပေးရမလဲ။

ငြိမ်းချမ်းခြင်းဆိုသည်မှာ –

ပဋိပက္ခနှင့် အကြမ်းဖက် ခြင်းသည်မတူညီပါ။ ပဋိပက္ခသည် ရှောင်လွဲနိုင်သော သာမန်ကိစ္စတစ်ခုဖြစ်ပါ သည်။
အကြမ်းဖက်ခြင်းသည် သူတစ်ပါးကို နာကျင်စေသောလုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်သည်။
ငြိမ်းချမ်းခြင်းအကြောင်းစဉ်းစားလျှင် ပဋိပက္ခကိုအသွင်ပြောင်းခြင်းသည် အဓိကဖြစ်သည်။
ပဋိပက္ခကိုအသွင်ပြောင်းရန် ဆက်ဆံရေးလမ်းကြောင်းကို ဖွင့်ထားပြီး အကြမ်းဖက်ခြင်းကို စည်းတားထား ကာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် လိုအပ်သည်။
ငြိမ်းချမ်းရေးတစ်ခုတည်းဖြင့် အကြမ်းဖက်ခြင်းစက်ဝိုင်းမှ မလွတ်မြောက်နိုင်ပါ။ အခြား (၃)ခုနှင့် ဆက်စပ်နိုင်မှသာ လွတ်မြောက်နိုင်သည်။

သက်သာပျောက်ကင်းခြင်း ခရီးလမ်းကို လျောက်လှမ်းနိုင်ရန်အတွက် အမှန်တရား၊ ဂရုဏာတရား၊ တရားမျှတမှု နှင့် ငြိမ်းချမ်းခြင်း ခရီးလမ်းကို ဤအဖော်လေးယောက်နှင့် အတူခရီးသွားရမည်ဖြစ်သည်။